Elektrikli Araç Şarj Maliyeti-Süresi Hesaplama

Elektrikle çalışan araçlar, fosil yakıtlı araçların kirlettiği dünyamızda, çevre dostu, ekonomik, kullanıcı deneyimi sunan ve sürdürülebilir alternatif olmaktadır. Araç sahibi olmak isteyenlerin aklını kurcalayan çok soru var. Elektrikli araçların şarj maliyetleri, elektrikli araç şarj süreleri ve seyahate çıkıldığında yollarda elektrik şarj alt yapısı var mı yok mu sorular akla gelmektedir. Aşağıdaki elektrikli araç hesaplama formumuz ile hem elektrikli şarj dolum maliyetini, elektrikli araçla gidilebilecek toplam mesafeyi, elektrikli aracın şarj süresini ve şarj birim fiyatlarını hesaplıyoruz.

2023 yılı sonu itibariyle Türkiye’deki sadece elektrikle çalışan araç sayısı 108.719, elektrik-benzin yani hibrit araba sayısı da yaklaşık 500.000 civarındadır. Her geçen gün bu sayının arttığını düşünürsek gelecekteki elektrikli otomobil sayısı çok daha fazla olacaktır. Gelelim elektrikli otomobillerin şarj maliyetleri, elektrikli otomobilleri şarj ücretini detaylarıyla birlikte irdelemeye.

Elektrikli araçların tercih edilme en önemli nedeni de daha ekonomik olmalarıdır. Evde, işyerinizde, halka açık şarj istasyonlarında benzin ve mazota göre daha ucuza dolum yapabilir diğer bir tabirle deponuzu daha ucuza doldurabilirsiniz.

Elektrikli Araç Şarj Maliyetleri Nelerdir?

Elektrikli araçların tükettikleri elektriğe karşılık, elektrik maliyetini etkileyen unsurlar yani KM başına elektrik maliyetini etki eden faktörleri sıralamak gerekirse:

Aracın marka ve modeli, batarya tipi, kapasitesi ve kullanılan şarj istasyonunun gücü, ayrıca yol koşulları, hava şartları, sürücünün alışkanlıkları (sürüş hızı-klima kullanımı vs.), lastik basıncı, aracın içindeki donanımın kullanımı gibi birçok faktör elektrikli aracın maliyetine etki eder.

Elektrikli Araba Şarj Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

Elektrikli araçlarda enerji bir batarya üzerinden sağlanır. Elektrikli araçtaki bataryanın doldurulması sırasında ölçüm birimi kilowatt saat (kWh) olarak söylenir.

Bir elektrikli aracın yaklaşık şarj maliyetini basit bir formül üzerinden hesaplamaya çalışırsak, formülümüz şu şekilde olur;

Dolum Maliyeti = Şarj Edilen Enerji (kWh) x Elektrik Fiyatı (TL/kWh)

Örnek 1: 80 kWh kapasiteli araç için, 8 TL/kWh tarifesiyle hesaplandığında

Dolum maliyeti (tüm batarya %100) = 80 x 8 = 640 TL olarak hesaplanır. Tabi evde, işyerinizde şarj etmeniz elektrikli araç şarj maliyetinizi değiştirebilir.

Örnek 2: 70 kWh gücüne sahip bir elektrikli Otomobilin şarjını %20’den %100’e çıkarmak için yaklaşık olarak 56 kWh enerjiye ihtiyaç vardır. Kwh başına dolumu da 7 TL’den olduğunu varsayarsak; Otomobilinizin şarj maliyeti= 56  x 7 = 392 TL olur.

Örnek 3: 60 kWh gücüne sahip bir elektrikli arabanın şarjını %20’den %90’a çıkarmak için yaklaşık olarak 42 kWh enerjiye ihtiyaç vardır. Kwh başına dolumu da 9 TL’den olduğunu varsayarsak Aracın şarj maliyeti= 42  x 9 = 378 TL olur.

Elektrikli Araba Şarj Süresi Nasıl Hesaplanır?

Elektrikli aracın şarj süresini hesaplarken şarj gücüne, aracın toplam batarya kapasitesine, batarya başlangıç seviyesi yüzdesine, bataryanın yüzdesel olarak dolum sınırının ne olacağına göre değişmektedir. Elektrikli Araba Şarj Süresi formülü şu şekilde olur;

Şarj süresi = Batarya (Pil boyutu) / şarj gücü

Örneğin; 90 kWh’lık batarya sahibi bir araç, 22 kW lık bir şarj noktasında %80 oranında şarj edilmek istenirse; (90kWh*%80) ÷ 22kW = 195 dakikaya ihtiyaç duyacaktır.

Örneğin batarya kapasitesi 52.4 kW olan bir Togg marka elektrikli aracın bataryası %20’den %80’e çıkarılacaktır. İstasyondaki şarj gücü de 35 kw ise şarj etme süresi şu şekilde hesaplanır.

%20’den %80’e dolum yapılacak toplam kWh 31 kw olur. 31,44 / 35 =0.89 saat yani 53 dakikada dolum tamamlanır.

Örnek şarj süresi Hesaplaması 2: Batarya kapasitesi 57 kWh olan Tesla  model Y’nin bataryası %10’den %90’a çıkarılacaktır. İstasyondaki 100 kW lik Dc tip ile dolum süresi ;

%10’den %90’e dolum yapılacak toplam kW 45,6 kW’dir. 51,3 / 100  =0.456 saat yani 0, 456 x 60= 27 dakikada dolum tamamlanır.

Elektrikli Otomobil 100 km’de Ne Kadar Yakar?

Elektrikli araçlarla 100 kilometre yol gitmek için yaklaşık 18-20 kWh bir enerji tüketimi olmaktadır. Elektrikli aracın 100 km hesaplama örneğini yaparsak; ortalama 1 kwh’yi 8 TL’den hesapladığımızda 150-160 TL gibi bir tüketim olur. Bu da km başına 1,5-2 TL gibi yakıt tüketimi olduğunu gösterir. Benzin ya da dizel de ortalama 7 lt yakıt tükettiğini varsayarsak, 290-300 TL yakıt maliyeti çıkarır ve km başına 3 tl yakıt tüketimi verisine ulaşırız. Buradan anlaşılabileceği gibi elektrikli araç kullanmanın yakıt maliyeti yarı yarıya azalabilmektedir.

Yerli Arabamız TOGG 100 Km’de kaç yakar? Sorusuna cevap verirsek eğer şu şekilde olur;

Togg standart menzilli T10X V1 ve V2 şarj ücreti:

• Batarya kapasitesi 52.4 Kw olan modelde evde şarj yapılması halinde 100 km’de 16,7 × 2,07 ₺ = 34,5 ₺
• İşyerinde şarj etmeniz halinde 16,7 × 3,46 ₺ = 58,2 ₺
• Şarj istasyonunda şarj etmeniz halinde
• AC Cihazlarda: 16,7 × 6,95 ₺ = 162,82 ₺ (Dc’ye göre daha uzun sürer)
• DC Cihazlarda: 16,7 × 9,75 ₺ = 35,57 ₺

Togg uzun menzilli T10X V1 ve V2 şarj ücreti:

Batarya kapasitesi 88.5 kW olan uzun menzilli batarya şarj ücreti:

Evde şarj etmeniz halinde 16,9 × 2,07 ₺ = 35 ₺, İşyerinde şarj etmeniz halinde 16,9 × 3,46 ₺ = 58,47 ₺ olmaktadır. Şarj istasyonlarında şarj etmeniz halinde; AC Cihazlarda: 16,9 × 6,95 ₺ = 117,45 ₺, DC Cihazlarda: 16,9 × 9,75 ₺ = 164,77 ₺ olur.

Elektrikli Araçlarda Soket Tipleri Nelerdir?

Elektrikli araç şarj konusunda temel olarak AC (alternatif akım) ve DC (doğru akım) soket tiplerine göre değişmektedir. DC soket tipleri araç bataryasını daha kısa sürede doldururken, AC soket tiplerinde aracın şarj süresi daha uzun sürmektedir. Dolayısıyla AC soket tarifesi DC soket tarifesine göre daha ucuz olmaktadır. Tüm bunlara ilave olarak şu soket tipleri mevcuttur.

• CHAdeMO Şarj Soketi,
• CCS 1 Şarj Soketi,
• CCS 2 Şarj Soketi,
• Tesla Şarj Soketi,
• GB/T Şarj Soketi,
• J1772 Şarj Soketi,
• Mennekes Şarj Soketi

Ev elektriğiyle araba şarj edilir mi?

Evet, edilebilir. Elektrikli arabaların evde şarj edilip edilmeyeceği sorusu çoğu marka araç evde şarj edilebiliyor. Elektrikli otomobilde batarya şarj hızını belirleyen iki etken vardır. Araca verilen elektriğin gücü (kW) ve aracın teknik ekipmanları ile birlikte ulaşabileceği güçtür.

Evlerimizdeki prizlerin gücü düşük olduğundan bataryanın tam doluma ulaşması 10 saati aşabiliyor. Elektrikli aracınızı evde şarj etmek için özel aracınıza özel ev şarj cihazı almanız gerekmektedir, satıcınız aracı satarken vermediyse tabi. Ev tipi şarj cihazını kurmak için evinizde uygun bir konum belirleyip, aracınızı park ettiğiniz alanda ya da garajınızda özel şarj cihazını monte etmelisiniz. Ardından da şarj cihazınızı evinizde konuma uygun prizi ile elektrik şebekesine bağlayabilirsiniz.

Fakat, ev prizlerindeki elektrik gücü, dışarıdaki şarj istasyonlarına göre daha küçük güçte olduğundan şarj süresi çok daha uzun olabilmektedir. İşte bu yüzden benzin istasyonlarında, Avm’ de, otoparklarda veya kapalı alanlarda bulunan elektrikli araç şarj istasyonlarındaki AC ve DC şarj noktalarıyla evinize göre daha çok daha kısa sürede şarj edebilirsiniz.

Örneğin, evde 10-12 saatte şarj ettiğiniz aracınızı, akaryakıt istasyonundaki şarj istasyonlarında 30-45 dakika gibi kısa bir sürede %80 doluluk oranına kadar şarj edebilirsiniz. Bunun sebebi de evinizdeki elektrik gücünün şarj istasyonlarında elektrik akımına göre çok daha düşük olmasıdır.

Elektrikli araçların batarya ömürleri nedir?

Elektrikli araçların batarya ömürleri 8-10 yıl olarak söylenmektedir fakat bazı markalara göre bu süre 20 yıla kadar çıkmaktadır. Üretici firmalar bataryaya 8 yıl veya 160.000 km garanti vermektedir. Tabi ki elektrikli araç pillerinin ömrü üretim materyale, kalitesine, aracın hangi şartlarda nasıl kullanıldığına, arabanın şarj sıklığı, şarj edilme şekline ve süresine göre de değişmektedir. Yani aynı marka aracın birisinin bataryası 8 yıl sonra çöp olabilirken, başka bir sürücü tarafından kullanılanın ömrü 10-15 yıl, 250.000 km’ye kadar rahatlıkla gidebilir. Unutmayın elektrikli arabanın üretim maliyetinin neredeyse yarısı sadece bataryasıdır.

Elektrikli araç batarya ömürlerini korumak ve daha verimli şarj edebilmek için bazı önemli bilgiler şu şekilde sıralanabilir;

• Bataryanın tam dolmasına gerek yoktur, bataryanın %80-85 seviyesine kadar şarj etmeniz aracın uzun vadede bataryasına daha az zarar verir, %100 şarj etmekten kaçınmanız gerekir. Zaten şarj istasyonlarında %20’den %80’e kadar geçen şarj süresi ile %80’den %100’e kadar olan şarj süresiyle aynıdır.
• Bataryanın tamamen bitmesini beklemeyin, %20 altına düşmesi batarya ömrünü olumsuz etkileyebilir, ömrünü kısaltabilir.
• Aracı şarj ederken çok sıcak ve çok sıcak zaman aralıklarını tercih etmeyin. Örneğin, ağustos ayının sıcak gününde öğlen şarj etmek yerine hava sıcaklığının düşük olduğu saatlerde yapın. Ayrıca aracınızı mümkün olduğunca gölge yerlerde bırakmanız bataryaya fayda sağlayabilir.

Türkiye’de satılan ve tamamen elektrikli araçlar (harf sırasına göre)

• Audi Q8 E-Tron , E-Tron GT Serisi
• BMW iX3, BMW iX, BMW i4
• Citroen Ami, Citroen C4, YENİ CITROËN ë-C3, Citroen oli,
• Dacia Spring
• Fiat Topolino, Fiat 600, Fiat 500e
• Hyundai Kona, Hyundai IONIQ 5, Hyundai IONIQ 6
• Jaguar l-Pace
• Kia EV6, Kia EV9, Kia Niro EV
• Mercedes-Benz EQA, Mercedes-Benz EQB, Mercedes-Benz EQS, Mercedes-Benz EQE
• Mini Cooper Countryman
• MG ZS EV, MG 4 Electric, MG Marvel
• Opel Corsa-e, Opel Mokka-e, Opel Astra Elektrik, Opel Combo Elektrik, Opel Zafira Elektrik
• Renault Megane E-Tech, Renault Kangoo E-TECH , Renault 5 E-TECH
• Peugeot E-2008
• Seres 3
• Skywell ET5
• Tesla Model Y, Tesla Model 3, Tesla Model S,
• Volvo EC40, Volvo EX40
• Porsche Taycan

Satılan elektrikli araçların marka ve model ve batarya kapasitelerine göre sıralı listesi şu şekildedir;